Намазың мекрухлары
Намазың ваҗыпларындан ислендик бирини билип берҗай этмезлик тахримен мекрухдыр. Сүннет я-да адабындан бирини этмезлик мекрух болса-да, харама якын дәлдир.
Бу умумы кесгитлемеден соң намазың мекрухларыны саналың.
1. Намазда бедениң я-да эшигиң билен гүйменмек. Салкынламак максады билен елпенмек.
2. Тахаретиң гыссаян, я-да нахар тайяр вагты намаза дурмак. Чүнки, булар калп ве үнсүңи бөлер.
3. Намазда бармакларыңы шыркылдатмак я-да ойнамак.
Пыгамберимиз: «Месҗитдекәңиз бармакларыңызы бир-бириниң ичинден гечирмәң. Чүнки, шейле херекет шейтандандыр. Мусулман киши месҗитден чыкянча намаздадыр» дийипдир, (Шевканы).
4. Намазда палламак, геринмек.
5. Гөврәңи кыбладан өвүрмән йүзүңи гапдалыңа совмак. Гөвре кыбладан өврүлсе намаз бозулар.
6. Эркек кишилериң сеҗде эден вагты голларыны ере дегирмеги.
7. Сеҗдә эглен вагтың өңүңден я-да аркаңдан эшигиңи чекмек.
8. Хапа я-да башганың янында гөрнүп болмаҗак эшик билен намаза дурмак. Өйде гейилйән эшиклер билен намаз окамак җайыздыр.
9. Көйнегиң еңини чермәп намаза дурмак.
10. Кыраети долы гутарман руку’а эгилмек.
11. Икинҗи рекагатда илкинҗи рекагатда окан сүрәң я-да аятың өңүндәки сүрәни я-да аяты окамак.
12. Биринҗи ве икинҗи рекагатда окан ики сурәниң арасында диңе бир суре гоюп гечмек. Мысал үчин биринҗи рекагатда Фил суресини, икинҗи рекагатда Маун суресини окамак. Арада диңе Курейш суреси галяр. Керахатдан гутулмак үчин, эгер ызлы-ызына окамаҗак болсаң, арада иң азындан ики суре гоюлмалыдыр.
13. Хер намазың биринҗи рекагаты икинҗиден, үчүнҗи рекагаты дөрдүнҗиден узын болмалыдыр.
14. Ики рекагатда-да шол бир сүрәни гайталамак. Эгер билйәниң еке суре болса, мекрух болмаз. Нафиле намазларда шол бир сурәни гайталамакда керахат ёкдур.
15. Намазда гөзүңи юммак я-да асмана дикмек. Йөне хушуга зыян етирҗек, үнсүңи бөлҗек бир зады гөрмеҗек болуп гөзлериңи юммак серетмекден ягшыдыр.
16. Намазда гашанмак, дериңи сылмак. Эгер-де булары этмесең, пикириң бөлүнҗек болса җайыздыр. Бир рекагатда үч гезек шол бир херекети гайталамак амалы кесир сайыляр. Бу болса намазы бозяр.
17. Җанлы задың суратына тарап сеҗде этмек. Җанлы задың суратының намаз окаян ериңде болмагы.
эбу Талханың Пыгамберимизден гүррүң бермегине гөрә: «Мелеклер ичинде ит я-да сурат ве хейкел болан өе гирмез», (Бухары, Мүслим, эбу Давуд). Эгер-де сурат намаза дураның үнсүни бөлмеҗек дереҗеде кичи болса зыяны ёкдур. Шейле хем ядыгәрлик улы суратлары кыбла тарапдан асмалы дәлдир.
18. Йүзүнде җанлы задың сураты болан эшикли намаза дурмак.
19. Бир узур ёкка, сеҗде эдениңде диңе маңлайыңы дегрип оңмак.
20. Гатнавлы ёлда, гонамчылыкда, хаммамда, хапа дөкүлен ерде, хайваның дамагының чалнан еринде (мезбахада), мал агылларында, Кәбәниң үстүнде намаза дурмак.
Ханефилере гөрә, гонамчылыкда мазар арка тарапыңда болса, намаз окамак мекрух дәлдир.
21. Месҗитде өң хатарда ер барка, ызкы хатарда дурмак.
22. Янып дуран ода тарап бакып намаз окамак. Шеме, чыра бакып намаз окамакда керахат ёкдур.
23. Башыңы өртере зат барка-да, ялталык эдип өртмедик ягдайыңда башың ачык намаз окамак.
Намазда башыңа геен габың үстүнден селле орамак сүннетдир. Пыгамберимиз: «Селлели окалан намаз селлесиз окалан намаздан етмиш эссе согаплыдыр» (Таҗ) дийипдир. Кәбир алымлара гөрә, башың гаплы намаз окамак хем селләниң ерини тутяр.
24. Намазың ичиндәки аятлары, руку’ ве сеҗделерде окалян тесбихлери эл билен санамак.
25. Өңүңден адам гечҗек ерде намаза дуруп, сүтре гоймазлык.
26. Сеҗдә бараныңда узурсыз халда эллериңи дызларыңдан өңүрти ерде гоймак, тураныңда хем дызларыңы эллериңден өңүрти ерден галдырмак, я-да эллериңе диренип турмак.
27. Руку’ ве сеҗдеде тесбихлери үчден аз айтмак.
28. Зерурлык ёкка, элиңе я-да аркаңа чага алып намаза дурмак.
29. Зерурлык ёкка, эркек кишилериң йүпек эшикли намаз окамагы.
Йүпек намазлыгың үстүнде намаз окамак боляр.
30. Еке аягыңа диренип, бейлеки аягыңы бош саклап намаз окамак я-да бир аягыңы ерден ёкарык галдырмак.
1. Йүзи суратлы матаның үстүнде намаза дурулса, сурат аягың ашагында болуп, сеҗде ерине дүшмесе;
2. Намазда йылан, ичян өлдүрмек; эмма бу иш амалы кесирдир, эгер гөвре кыбладан өврүлсе намаз бозуляр.
3. Йүзүңи өвүрмән, гөзүң билен сага-сола серетмек;
4. Мейиданда намаз окан вагтың сеҗде этҗек ериңден үнсүңи совҗак затлары айырмак.